ABD bastırıyor ama Azerbaycan ve Türkiye’nin Ermenistan’la uzlaşması kolay değil

ERİVAN, Ermenistan — Güney Kafkasya'da yıllardır savaşan iki hasım olan Ermenistan ve Azerbaycan arasında barış anlaşması sağlamak için “olağanüstü bir fırsat” var ve “buna ulaşmak gerçekten mümkün”. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'ın pazartesi günü Brookings Enstitüsü'nde yaptığı bu iddialı açıklama, çoğu Ermeni için iç karartıcı bir şekilde inandırıcılıktan yoksun. Ermenistan ve Batılı yetkililer, ufak tefek dokunuşlarla bir günde imzalanabilecek bir barış anlaşması taslağından söz etse de Azerbaycan belgeyi onaylama konusunda Washington’un çağrılarına direnmeye devam ediyor. 

Gazze ve Ukrayna krizleri sürerken ender bir dış politika başarısı için bastıran Biden yönetimi, 9-11 Temmuz'da Washington'da yapılacak NATO zirvesine Ermenistan ve Azerbaycan dışişleri bakanlarını da davet etti. İdeal durumda anlaşmaya son rötuşların burada yapılması öngörülüyor.

Bundan kısa bir süre önce 20 Haziran'da Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’le bir telefon görüşmesi gerçekleştiren Blinken’ın "gecikmeden bir anlaşmaya varmanın önemini vurguladığı" belirtildi. ABD Dışişleri Bakanlığı'nın görüşmeye ilişkin açıklamasının satır araları okunduğunda Blinken’ın anlaşma sağlanmazsa Azerbaycan'ın pek de iç açıcı olmayan insan hakları sicilinin daha fazla mercek altına alınacağına dair imada bulunduğu anlaşılıyor.

Muhtemeldir ki bu mesajlar geçen hafta Bakü'de Azerbaycan Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov ile görüşen Avrupa ve Avrasya İşlerinden Sorumlu Bakan Yardımcısı James C. O'Brien tarafından da yinelendi. O'Brien kameralar karşısında yaptığı açıklamalarda, Orta Asya'dan Hazar Denizi üzerinden Kafkasya'ya ve oradan Türkiye'ye uzanacak olan, henüz muğlak bir şekilde konuşulan ve "Orta Koridor” diye adlandırılan ticaret güzergâhını ön plana çıkardı. "Koridorun açılması Tacikistan'dan [Türkiye'ye kadar] 10 milyon insana fayda sağlayacak" diyen O'Brien, "Bunun ilgili tüm tarafların rızasıyla yapılması gerektiğine inanıyoruz ve bunun Ermenistan ile Azerbaycan arasında bir mutabakatla başlaması gerektiğini biliyoruz" diye konuştu.